وجود احساس نا امنی در برابر زلزله ، زندگی در بافت های تاریخی را دچار اخلال کرده و در بسیاری موارد سبب تخلیه و یا ایجاد زمینه های دیگر برای ویرانی آنها شده است .
نگاهی دقیق به سایت های تاریخی نشانگر آن است که طراحان و معماران آنها ، با آگاهی و علم و در سلسله ای متداوم از تجربیات انتقالی به راه حلهایی دست یافته بوده اند که در زمان حاضر بی توجهی بدانها آسیب های جدی بر پیکره بافت های تاریخی وارد کرده و خواهد کرد .
یکی از این موضوعات یکپارچگی و پیوستگی در بافت بوده که هریک از عناصر موجود در بافت به عنوان جزئی متصل به دیگری و نه به صورت عنصری مفرد و مجزاء عمل می کرده است .
با نگاهی به آنچه از بافت های تاریخی در شهر هایی مثل یزد و کاشان باقی مانده ، می توان این یکپارچگی را ملاحظه نمود . این موضوع با توجه به پیشرفت هایی که در علوم زلزله صورت گرفته بیشتر مورد تایید قرار می گیرد . به این جهت که خواص مصالح به کار رفته و پیوستگی در این بافتها سبب می شده است که آزادسازی انرژی زلزله به صورت ویرانی اماکن نبوده و با انتقال آن از یک جزء به جزء دیگر سبب میرایی آن شده و تأثیرات آن را کاهش دهد . این موضوع در بازار ها نمود بیشتری داشته و دیده شده که با تخریب قسمتی از بازار و از بین رفتن زنجیره ی میرایی انرژی ، سرعت تخریب بسیار بالا رفته است .
با توجه به نکات ذکر شده به نظر می رسد که در جهت حفظ و مقاوم سازی بافت های ارزشمند و تاریخی اولین گام حفظ یکپارچگی و جلوگیری از ایجاد انقطاع و شکست در آن می باشد .
در گام بعدی لازم است آن قسمت هایی را که در اثر عوامل گوناگون تخریب گردیده با مصالح مناسب مورد بازسازی قرار داد تا زنجیره پیوسته احیا گردد .
برای اثبات نظریه ی فوق دو شیوه را می توان به کار گرفت :
1- بررسی تاریخی :
مطالعه بر روی بافت های موجود و تحقیق در زمینه وقایع روی داده و زلزله های تاثیر گذار و بررسی محل و میزان خسارت ها
2- بررسی ضوابط آیین نامه ای موجود مرتبط با زلزله در ارتباط با ساختمان های بنایی غیر مسلح
بررسی آسیب پذیری و مقاوم سازی یک اثر تاریخی
هدف از این مطلب ارزیابی آسیب پذیری و روش های طرح تقویت و مقاوم سازی آثار ارزنده تاریخی است . در این رابطه مطالعات گسترده ای بشرح زیر در خصوص کلیسای نیکیتا یکی از کلیسا های دوره بیزانس ( قرون 9 تا 14 میلادی ) انجام می شود .
شایان ذکر است که مقاوم سازی آثار تاریخی باید بگونه ای باشد که دو اصل مهم مداخله کمتر به جهت حفظ ارزش های تاریخی و عمر طولانی به جهت نهادن یک یک ارثیه گرانبها برای نسل های آینده را مدنظر داشته باشد .
1- مطالعات ژئوتکنیکی در خصوص محل اثر
2- ساخت یک مدل آزمایشی با اشل حدود 1:3 و با مصالح محل اثر
3- آزمایش مدل تحت میز لرزان زلزله و بررسی آسیب پذیری مدل و مکانیسم شکست و با وارد کردن شتاب زلزله های شناخته شده بزرگ دنیا
4- مقاوم سازی مدل بر اساس نتایج آزمایشات
5- آزمایش مدل مقاوم سازی شده تحت میز لرزان زلزله
6- تحلیل کامپیوتری دو مدل مقاوم سازی شده و مدل اصلی
7- مقایسه نتایج حاصل از تحلیل و آزمایش
8- تعیین یک متد مشخص جهت مقاوم سازی کلیسا های مشابه
نهایتا مشخص می شود که با بکارگیری مصالح شکل پذیر مانند فولاد و ایجاد انسجام در محل های اتصالات و یکپارچگی در سازه می توان انواع مکانیسم های شکست را به هنگام زلزله های شدید کنترل نمود .