سیستمهای لاستیكی طبیعی و مصنوعی با میرایی كم به همراه صفحات فولادی
این جداسازها ترکیبی از ورقه های لاستیکی هستند که با ورقه های نازک فولادی مسلح شده اند.
ﺟﺪاﺳﺎزﻫﺎي ﻻﺳﺘﻴﻜﻲ ﺑﺎ ورﻗﻪﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﻳﻜﻲ از ﺟﺪاﺳﺎزﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﻧﺘﻘﺎل دوره ي ﺗﻨﺎوب ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺳﺎزه و وﻇﻴﻔﻪي ﺟﺪاﻧﻤﻮدن ارﺗﻌﺎش روﺳﺎزه از ﺑﺴﺘﺮ ﺧﻮد را ﺑﺮاي ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن و ﻃﺮاﺣﺎن ﺑﺮآورده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. ﺟﺪاﺳﺎزﻫﺎي ﻻﺳﺘﻴﻜﻲ ﺑﺎ ورﻗﻪﻫﺎي ﻓﻮﻻدي از ورﻗﻪﻫﺎي ﻧﺎزك ﻻﺳﺘﻴﻜﻲ و ﻓﻮﻻدي ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺮ روي ﻫﻢ ﭼﻴﺪه ﺷﺪه و ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر و ﺣﺮارت ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي ﻣﺘﻮرق و ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ در ﻣﻲآﻳﻨﺪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ.
اﻳﻦ ﺟﺪاﺳﺎزﻫﺎ ﻛﻪ در اﺑﺘﺪا ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﻳﺮي در ﭘﺎﻳﻪي ﭘﻞﻫﺎ در زﻣﺎن اﻧﺒﺴﺎط و اﻧﻘﺒﺎض آنﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ، ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر رﻓﻊ ﻣﺸﻜﻞ ارﺗﻌﺎش ﻧﺎﺷﻲ از ﺣﺮﻛﺖ ﻗﻄﺎرﻫﺎي زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﻛﺎرﻛﺮد ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ.
انواع لاستيك مورد استفاده در جداساز هاي لاستيكي
لاستيك ها يا الاستومرها تركيباتي از پليمرها، فيلرها (پركننده ها)، روغن، شتاب دهنده ها، مواد ضد ازن، مواد ديرگير و كندگيركننده
هستند كه با هم مخلوط و توسط حرارت با هم تركيب و ولكانيزه م يشوند.
لاستيك هايي كه بيش ترين كاربرد را در جداساز هاي لاستيكي دارند عبارتند از: لاستيك طبيعي، نئوپرن، بوتيل و نيتريل. همه ي اين
لاستيك ها تحت بارگذاري، فرآيند "كريستالي شدن كرنشي" را از خود نشان مي دهند. اين ويژگي بروز ترك در لاستيك را محدود كرده
همچنين باعث م يشود تا در كرنش هاي زياد سختي برشي لاستيك افزايش يافته و از تغيير مكان بي رويه به نحوي جلوگيري گردد. البته
اين ويژگي را نبايد به عنوان يك عامل ايمني در برابر تغييرمكان هاي جانبي به هر مقدار در نظر گرفت.
توجه به اين امر ضروري است كه هم هي لاستيك ها ويژگي كريستالي شدن را ندارند. به عنوان مثال لاستيك استايرن بوتادين
داراي ويژگي كريستالي شدن كرنشي نيست و نبايد به عنوان لاستيك در جداساز ها استفاده شود. مشخصات مكانيكي لاستيك (SBR)
طبيعي مانند مقاومت در مقابل پارگي، مقاومت و خستگي در تغيير مكا نهاي زياد، خزش و خصوصيات آن در دماي پايين، از بيش تر
لاستيك هاي مصنوعي كه براي ساخت جداسازهاي لرز هاي مورد استفاده قرار مي گيرند بهتر است. بنابراين لاستيك طبيعي و پس از آن
نئوپرن بيش تر از هرگونه لاستيك ديگري در ساخت اين امكانات مورد استفاده قرار مي گيرند. لاستيك هاي بوتيل براي استفاده در دماي
پايين و لاستيك هاي نيتريل براي موارد محدودي در سازه هاي دريايي استفاده شد ه اند.
نسبت ميرايي به دست آمده از اين جداساز ها بسيار كم و در محدوده ي 2 تا 4 درصد ميرايي بحراني است. از اين رو طراح در زمان به
كارگيري اين نوع جداساز بايد به كمك ساز و كاري ديگر استهلاك انرژي مورد نياز را تامين نمايد.
عملكرد در برابر بارهاي فشاري
در جداساز هاي لاستيكي با ورقه هاي فولادي با فرض يكسان بودن ارتفاع لايه ها، اگر ضخامت لايه هاي لاستيك را كاهش داده و
تعداد آن را افزايش دهيم (ضريب شكل يك بعدي بزر گتر) به سختي قائم جداساز افزوده و نيرو و تغييرشكل رابط هي خطي پيدا خواهند
كرد. از سوي ديگر با ضخيم تر شدن ضخامت يك لايه ي لاستيك و كاهش ضريب شكل يك بعدي، سختي قائم كاهش يافته و جداساز
قادر به كاهش اثر نيروها در جهت قائم ميگردد.
عملكرد در برابر بارهاي كششي
عملكرد در برابر بارهاي كششي
اين جداساز ها در مقابل نيروي كششي رفتاري دو خطي از خود نشان مي دهند. سختي كششي اين جداساز ها به مراتب از سختي آن ها
در جهت فشاري كم تر است. با تداوم اعمال بار كششي در جداساز ها لاستيك از فولاد جداشده و حفره هايي در بين لاي ههاي لاستيك و
فولاد پديد م يآيد. بروز اين حفره ها موجب كاهش ميزان سختي قائم در جهت فشاري تا حد 50 درصد ميزان اوليه م يگردد. از اين رو تحت كشش قرار گرفتن اين جداساز ها اثر منفي بر روي آن ها داشته و توصيه نم يگردد. آزمايش هاي انجام شده هم حداكثر ميزان قابل قبول تنش كششي بر روي اين تجهيزات را در حد ك متر از 10 تا 20 كيلوگرم بر سانتي متر مربع نشان داده است .
عملكرد در برابر بارهاي فشاري و برشي
جداسازها بايد ضمن تحمل وزن سازه در شرايط عادي، با نشان دادن سختي كم و تغيير مكان قابل توجه در زمان زلزله، نيروي موثر
زلزله بر سازه را كاهش دهند. در زمان زلزله با به وجود آمدن لنگر واژگوني در سازه و ارتعاش غير يكنواخت پي، تنش هاي فشاري اضافي
در جداساز به وجود مي آيد. در اين حال لازم است تا به منظور حفظ باربري و پايداري جداساز ها، تحليل، طراحي و ساخت اين تجهيزات
به گونه اي صورت پذيرد كه تغييرات تنش فشاري تاثيري بر روي باربري نيروي برشي آ نها وارد نكند. براي اين منظور انتخاب ابعاد و مصالح مناسب براي جداساز ضروري است.
افزايش تغيير شكل برشي جداساز باعث بروز پديده ي سخت شدگي در رفتار نيرو- تغيير شكل جداساز مي گردد. اگرچه اين پديده
ممكن است موجب كاهش تغيير شكل ايجاد شده در جداساز گردد، اما در عين حال نيروي منتقل شده به سازه و در نتيجه پاسخ طبقات
افزايش مي يابد. از اين رو مطلوب است تا در زمان طراحي، تغيير شكل طراحي جداساز در محدود هي خطي تعيين گردد .
