هدف از ارزيابي آسيب پذيري و بهسازي لرزه اي سامانه برق رساني، آگاهي از ميزان ايمني لرزه اي و سپس كاهش عواقب ناشي از اثر زلزله بر اين سامانه و مؤلفه هاي آن مي باشد. حفظ يكپارچگي و تداوم عملكرد ايمن اين سامانه، باعث حصول اطمينان از عدم خطرپذيري و ريسك  غير قابل پذيرش براي جان افراد، دارايي هاي آن ها و محيط زيست مي باشد.

اهدافاصلي تهيه اين راهنما عبارتند از:

- تعريف و تعيين معيارهاي كلي ارزيابي آسيب پذيري لرزه اي سامانه برق رساني موجود كه به صورت يكنواخت و هماهنگ در سراسر كشور مورد استفاده قرار گيرد.

- معرفي راهكارهاي بهسازي لرزه اي مؤلفه هاي سامانه برق رساني جهت مديريت كاهش خطر و شرايط اضطراري و بحراني احتمالي.

مؤلفه هاي هدف

مؤلفه هاي هدف در اين راهنما به دو قسمت اساسي تقسيم مي شوند:

مؤلفه هاي ايستگاهي شامل ساختمان ها، سازه هاي غير ساختماني، تجهيزات و اجزاي غير سازه اي در نيروگاه ها و پست ها.

مؤلفه هاي خطي (خطوط انتقال برق) و شبكه اي (توزيع برق). 

مؤلفه هايي از سامانه برق رساني براي ارزيابي و بهسازي لرزه اي مورد بررسي قرار گرفته اند.

رويكردهاي ارزيابي لرزه اي

 مرحله اول پيش ارزيابي است كه در آن با بررسي سريع وضعيت شريان حياتي، ضمن تعيين نياز يا عدم نياز به ارزيابي، سطح مطالعات نيز مشخص مي شود.

 پيش ارزيابي

بهره بردار يا مسئول سامانه بايد همواره آگاهي و اطمينان كافي از ايمني و عملكرد لرزه اي مناسب تأسيسات خود داشته باشد. در غير اين صورت درخواست ارزيابي عملكرد تأسيسات برق ارائه مي شود. سطح و جزئيات مورد نياز در ارزيابي، بستگي به ميزان آگاهي مورد نياز درخواست كننده دارد.

پيش از شروع ارزيابي، مرحله پيش ارزيابي با اهداف ذيل صورت مي پذيرد كه مي تواند توسط مهندسين بهره بردار يا مسئول نيز انجام شود:

- شناسايي شدت خطر، عملكرد لرزه اي و ارزيابي آسيب پذيري كلي

- حصول اطمينان از در دسترس بودن منابع و تخصص هاي كافي و مناسب جهت ارزيابي

- تعيين سطح مطالعات مناسب بر اساس درخواست و منابع موجود و زمان بندي.

درخواست ارزيابي

درخواست ارزيابي مي تواند داراي يكي از سه رويكرد زير باشد:

- رويكرد فني (عمدتاً با هدف ارتقاي ايمني با انجام عمليات بهسازي)

- رويكرد مالي (عمدتاً با هدف برنامه ريزي بودجه و يا برآورد خسارات، بازيابي و ريسك سرمايه اي) 

- رويكرد مديريتي (عمدتاً با اهدافي از قبيل برنامه ريزي مديريت بحران، برنامه ريزي اقدامات فوري و اضطراري ، برنامه ريزي افزايش ايمني با روش هاي نرم افزاري يا غير بهسازي و مديريت ريسك)

مؤلفه هايي كه بايد در ارزيابي در نظر گرفته شوند، تا حد زيادي به درخواست و عملكرد هدف بستگي دارند. بر اين اساس، كارفرما بايد تصميم بگيرد كه كدام يك از مؤلفه ها مي بايد مورد ارزيابي قرار گيرد.

قابليت اطمينان در اين دستورالعمل بر حسب ميزان قطع خدمت رساني و مدت زمان قطع برق اندازه گيري مي شود. ممكن است اين درخواست براي كل شبكه مطرح نشود و بر اساس اولويت هاي مديريت بحران ارائه گردد. در اين حالت محاسبه قابليت اطمينان خدمت رساني با اولويت مشتركين مهم تر كه در زمان بحران نقش بيشتري در كنترل و مديريت بحران دارند آغاز مي شود.

 روند بهسازي لرزه اي سازه ها و تجهيزات يك روش آزمون و خطا است و پس از محرز شدن آسيب پذيري سازه و بر اساس مراحل زير صورت مي گيرد:

1- انتخاب روش هاي بهسازي بر اساس مد خرابي تجهيزات، سازه ها و عملكرد مورد نياز آن ها

2- اعمال تغييرات ناشي از هر يك از روش هاي بهسازي در مدل سازه اي و بررسي مجدد آسيب پذيري تا حصول عملكرد مناسب مورد نظر 

3- مقايسه روش هاي بهسازي قابل قبول بر اساس شاخص هاي هزينه، زمان و سهولت اجرايي به صورت مهندسي ارزش، اولويت بندي روش هاي بهسازي هر سازه و تجهيزات 

4-اولويت بندي بهسازي لرزه اي مؤلفه هاي سامانه برق رسانی

روش هاي كاهش عواقب لرزه اي سازه ها و تجهيزات را مي توان به طور كلي به دو دسته تقسيم نمود:

روش هاي سخت افزاري به صورت بهسازي و اصلاح سازه اي و در نهايت نوسازي

روش هاي نرم افزاري به صورت تغيير برنامه بهره برداري، تغيير سطح عملكرد مورد انتظار و افزايش ايمني و كاهش احتمال وقوع حوادث ثانويه

روش بهسازي لرزه اي بستگي به مد خرابي غالب سازه يا تجهيز دارد. بنابراين انتخاب روش بهسازي مناسب، ارتباط مستقيم به اعتبار نتايج ارزيابي آسيب پذيري دارد. در اين مطالعات بايد مد خرابي و ميزان آسيب در آن به طور كامل مشخص شود. البته بسته به سطح خطر، مد خرابي مي تواند متفاوت باشد كه اين مسأله بايد در انتخاب روش بهسازي مد نظر قرار گيرد تا بتوان كليه مدهاي خرابي محتمل را با انجام عمليات بهسازي متناسب با آن كنترل نمود.

در بررسي مدهاي خرابي و ارائه روش هاي بهسازي كليه مدهاي آسيب اوليه و ثانويه بايد مد نظر قرار گيرد. مدهاي آسيب ثانويه شامل تغيير شكلهاي دائم زمين، آتش سوزي، انفجار، اندركنش، برخورد سازه ها، فروريختن آوار خرابي ساير مؤلفه ها روي آن ها و موارد ديگر مي باشد.